zwucowanje  2 / Übung 2

rozmějuce cytanje / verstehendes Lesen

Cytański test ma tśi źěle. Wy cytaśo krotke informacije, dlejšy artikel a anonse. K tekstam słušaju nadawki.

Naklikniśo pšawe wótegrono!

źěl 1 / Teil 1

 

Sćo w prědnem źělu wótrězka cytanje. Dopołniśo nadawki a klikniśo pótom na „Weiter“. Za tym se zachopijo drugi źěl. Gaž sćo wšykne tśi źěle absolwěrowali, zgónijośo wuslědk.

Cytajśo nejpjerwjej nadpisma. Cytajśo pótom teksty 1 do 5. Rozsuźćo, kótare nadpismo góźi se nejlěpjej ku kótaremu tekstoju. Smějośo kužde nadpismo jano jaden raz wužywaś. (fünf Texten die passende Überschrift zuordnen; jede Überschrift nur einmal verwenden.)

 

0

tekst 1

Wuknice Dolnoserbskego gymnaziuma su se cora wuspěšnje wobźělili na regionalnem volleyballowem finalu w Drjowku a sebje wudobyli w starstwowej klasy I druge městno. Dobra atmosfera jo se kněžyła pśi graśu pśeśiwo grajaŕkam Pówołańskeje šule z Kalawy, kótarež su dobyli nad chóśebuskimi źowćami 3:0. Wósebnje zapśimujuce jo było kóńcne graśe pśeśiwo nowemu Ewangelskemu gymnaziumoju w Chóśebuzu. Pśed 60 woglědarjami su prezentěrowali fairnu partiju z dosć wjele šansami za serbske mustwo. Weto jo na kóńcu serbske mustwo 2:4 zejgrało.

tekst 2

Chtož co aktiwnje sportowaś, pšaša se na zachopjeńku cesto, kótara sportowa družyna jo za njogo ta pšawa. Wažny jo teke pšawy pensum. How někotare pórucenja sportowego terapeuta: Idealny treningowy pensum su tśi sportowe aktiwity wob tyźeń. Nejlěpjej wupytajoš sebje dwě “suchej” (na pśikład kólasowanje) a jadnu “mokšu” (plěwanje). Kak dejš aktiwity wuzwóliś? Ako zachopjeńkaŕ njetreněrujśo tenis abo squash, dokulaž spěšne gibnjenja zgibadłow śěło wjelgin póśěžuju. Pórucyjom walking, kólasowanje a plěwanje.  

słownick:

zgibadło - Gelenk
gibaś – bewegen/beugen

tekst 3

“Bus wuměłstwa” pśepšosyjo swětki drugi raz na wótekšyśe historiskeje dolnołužyskeje kulturneje sceny. Wósebne buse jězdźe mjazy jadnotliwymi městnami a wóze woglědarjow k wuměłcam a wustajeńcam. Prezentacije budu w Chóśebuzu, Baršću, Zelenej Górje a prědny raz teke w Nowem Rogowje. W busach dolabuju zajmce pó droze źiwadło, performance a muziku. Busowa jězba buźo stakim dožywjeńska jězba. Kombitiket wopśimjejo jězby a woglěd wustajeńcow. Wuměłce wótwóriju swóje ateljeje.

tekst 4

Kamjeńska měsćańska biblioteka se pomjenijo wótněnta zasej Lessingowa. Na zarědowanju “Lessing, cytaś, pisaś” we wobłuku Lessingowych dnjow su pósćili knigłowni znowa stare mě. Biblioteka w rodnem měsće basnikarja jo nosyła jogo mě mjazy 1945 a 1994. Pótom su ju pśemjenili na “měsćańsku”. Měsćańska biblioteka G. E. Lessinga jo źělona do biblioteki za dorosćonych a za źiśi a ma někak 1800 registrěrowanych cytarjow, z nich 53 % źiśi a młodostnych.

tekst 5

Sobotu jo premjera lěśojskego pśedstajenja Serbskego ludowego ansambla. Na Georgowej twardnicy w Grodku wócakujo wjelikich a małych pśiglědowarjow zajmny spektakel z orchestrom, baletom a chorom. Na dyrdakojskej inscenaciji wó lubosći dožywijo publikum mimo spiwow a rejow wjele žortnych scenow. Zmužne wuběźowanje na kónjach zawěsće teke njepóbrachujo. Zarědowanje wótměwa se pód gołym njebjom a pśesunjo se pśi špatnem wjedrje wó jaden tyźeń.

?
źěl 2 / Teil 2

 

Sćo w drugem źělu wótrězka cytanje. Dopołniśo nadawki a klikniśo pótom na „Weiter“. Za tym zachopijo se tśeśi źěl. Gaž sćo wšykne tśi źěle absolwěrowali, zgónijośo wuslědk.

Cytajśo nejpjerwjej nadawki 6 do10. Pótom cytajśo artikel. Naklikniśo pšawe wótegrono. Rěd nadawkow njewótpowědujo stawnje rědoju teksta. (zu einem Text fünf richtige Antworten anklicken; die Reihenfolge der Aufgaben entspricht nicht immer dem Aufbau des Textes)

 

0

Nowe žydojske žywjenje w Chóśebuzu

 

Žydojska wósada w Chóśebuzu ma wót 2014 swóju synagogu wesrjejź města w něgajšnej ewangelskej Grodowej cerkwi. Z pódpěru kraja Bramborska jo se cerkwja na synagogu pśetwóriła. Synagoga jo wšyknym zajmcam wótwórjona a pśistupna. W pśedsedaŕstwje chóśebuskeje žydojskeje wósady źěła pěś mužow. Jaden z nich jo pěśźasetlětny Simon Shkolnik, ceptaŕ nimšćiny za wukrajnikow na ludowej uniwersiśe. Źěło ako ceptaŕ se jomu wjelgin spódoba, dokulaž póznajo stawnje zasej nowych luźi a jich familijowe stawizny.

Tencasna chóśebuska žydojska wósada jo eksistěrowała až do 1938. Tegdy jo měła 397 cłonkow, mjazy nimi su byli gójce, pšawizniki, wědomnostniki abo pśekupce. W Kristalowej nocy, 9. nowembra 1938, jo se teke synagoga w Chóśebuzu wót nacionalsocialistow wótpaliła a z tym znicyła žydojska wósada. Pó zakóńcenju wójny 1945 jo było jano hyšći 12 cłonkow žydojskeje wósady žywych.

Źinsa ma žydojska wósada w Chóśebuzu wokoło 350 wěrjecych. Wšykne su se pśesedlili do Nimskeje z něgajšnego Sowjetskego zwězka. Chóśebuska žydojska wósada wiźi se ako nabóžne zgromaźeństwo, kótarež se w prědnem rěźe stara wó žydojske nabóžne žywjenje. K tomu słuša pósrědnjenje tradicijow a stawiznow žydojstwa. “Mamy žywe wósadne žywjenje. Swěśimy w synagoze wósebne žydojske swěźenje ako sabat (źeń wódychanja) kuždy pětk a sobotu. Nejwažnjejšy swěźeń žydojskego lěta jo jom kipur (źeń wujadnanja). Z nim kóńcy se źaseśdnjowny cas lutosći (pokuty), źož wujadnajomy se ze wšyknymi, kenž smy w běgu lěta zranili abo rozgniwali. Swěźeń rošhašana (Nowe lěto) trajo dwa dnja a spomina na to, až Bog jo stwórił zemju a Adama. Bilancěrujomy swóje moraliske a nabóžne statki zachadnego lěta a módlimy se za dobry pśichod”, wulicyjo Simon Shkolnik. Wósada se teke angažěrujo na socialnem a kulturnem pólu. Tak zarědujo južo 15 lět tak pomjenjonu “njeźelsku šulu”. Tam woplěwaju žydojske tradicije, nałogi a žydojske wuměłstwo. Mimo togo źo wó wjelestronske spěchowanje źiśi. Momentanje maju slědujuce pśedmjaty: rušćinu, muziku, baslenje, žydojske reje, zakładne znaśa hebrejšćiny, blidowy tenis a computerowe kurse. Organizěruju se teke starjejšyńske kurse wó kubłanju źiśi.

słownick:

wujadnanje – Aussöhnung
lutosć - Reue
pokuta – Buße

?
1

Chóśebuz ma synagogu, kótaraž ...

?
2

Cłonki źinsajšneje žydojskeje wósady ...

?
3

Simon Shkolnik je ...

?
4

Žydojski swěźeń jom kipur ...

?
5

Žydojska wósada glěda na tradicije a ...

?
źěl 3 / Teil 3

 

Sćo w tśeśem źělu wótrězka cytanje. Dopołniśo nadawki a klikniśo pótom na „Weiter“. Za tym zgónijośo wuslědk wótrězka cytanje.

Cytajśo nejpjerwjej situacije 11 do 20. Pótom cytajśo anonse 1 do 12. Rozsuźćo, kótara anonsa góźi se nejlěpjej ku kótarej situaciji. Smějośo kuždu anonsu jano jaden raz wužywaś. (zehn Situationen die passende Anzeige zuordnen; jede Anzeige nur einmal verwenden)

 

0
?