zwučowanje  2

rěčne elementy

Tutón test ma dwaj dźělej. Wobdźěłaće wosobinski list a nowinski tekst z prózdnymi městnami, kotrež maja so wudospołnić.

dźěl 1

Sće w prěnim dźělu wotrězka rěčne elementy. Spjelńće nadawki a klikńće po tym na „dale“. Potom započina so druhi dźěl. Hdyž sće wobaj dźělej absolwował/absolwowała, zhoniće wuslědk.

Čitajće slědowacy list. Naklikńće za kóžde prózdne městno prawe słowo.

0

Luba Diana,

skónčnje zaso raz list wote mnje, sej drje nětko mysliš. Běchu hižo časy, w kotrychž ( 1 ) sej wjele husćišo pisałoj. Rjane časy to běchu!

Smój sej z mužom na krótki dowol k ( 2 ) morju wulećałoj. Ně, kupać wěsće njepóńdźemoj, nic při tutych temperaturach! Njewěriš, kak rjenje tu je – ( 3 ) minusowe stopnje, ale na nje smój so mjeztym zwučiłoj. Nětko zwonka hłowneje ( 4 ) je tu relatiwnje mało ludźi. Wobchody maja skrótšene wotewrjenske časy. Budki, w kotrychž so w lěću wšón móžny ćikot a spěšne jědźe předawaja, su zrumowane. Z tym wuprudźa tu wšo přijomny měr. ( 5 ) su wuchodźowanja při morju. Zdawa so, zo mamoj cyły pobrjóh jenož samaj ( 6 ) sebje! Šumjenje ( 7 ), tonuški a mój …

( 8 ) přidać, zo tróšku přehnawam. Ale srěbam tudyšu ćišinu do so. Runje to sym trjebała: sej wućeknyć ze wšědneho dnja a na ničo njemyslić – na žane terminy, žane nadawki, žane problemy. Smój husto wonka a wjeselimoj so nad rjanosćemi swěta. W swojej dowolowej chěžce mamoj kamin, whirlpool a sawnu, předstaj sej! Tuž njeje zlě, ( 9 ) sy wonka kusk pomjerznył, a wěš, zo móžeš so zaso zwohrěć.

Tak je so namaj popołdnju zešło. Běchmoj šikwanu kofejownju z wulkotnym poskitkom tykancow namakałoj. Dompuć pak bě na kóncu ( 10 ), hač smój sej mysliłoj. Zaso w ćopłym sedźo, smój sej dobru kapku winka popřałoj a na lubych přećelow spominałoj. Tak mi přińdźe myslička, tebi linku ( 11 ). A kaž widźiš: Mi dźe so ( 12 ). Nadźijam so jara, zo tebi tež!

Tuž će wutrobnje strowju!

Mira

?
dźěl 2

Sće w druhim dźělu wotrězka rěčne elementy. Spjelńće nadawki a klikńće po tym na „dale“. Potom zhoniće wuslědk wotrězka rěčne elementy.

Čitajće slědowacy nowinski tekst. Potom čitajće słowa w kašćikach. Rozsudźće, kotre słowo so najlěpje do kotreho prózdneho městna hodźi a ćehńće je z myšku na wotpowědne městno. Směće kóžde słowo jenož jónu wužiwać. Štyri słowa njebudźeće trjebać.

0

Serb w dalinach Arktisy

Byrnjež serbski ludźik ( 13 ) njebył, je tola tójšto Serbow na wšelakich kóncach swěta skutkowało a swoje slědy zawostajiło. Nic njemało spektakularny přikład je žiwjenje Jana Awgusta Měrćinka, kiž bě so 1817 w Hrodźišću narodźił. ( 14 ) bě wotrostł, kubłany w křesćanskim duchu. Z 18 lětami poda so do Małeho Wjelkowa a přidruži so Ochranowskej wosadźe.

1840 sta so z jeje čłonom – abo bratrom, kaž so praji. Mjeztym bě nawuknył powołanje šewca a staraše so ( 15 ) kubłanje hólcow Ochranowskeho bratstwa. Jeho són, ( 16 ) misionar na Labrador hić, zwoprawdźi so hižo 1844. Pjeć lět dołho wučeše w misionskej staciji Okak při arktiskim pobrjohu dźěći čitać a pisać. Bórze nawukny rěč domoródnych Inukow, tak zo móžeše jim w jich maćeršćinje prědować.

Najbóle wužadaca bě drje přichodna žiwjenska stacija Měrćinka. Bě so jako tołmačer přizamknył jendźelskej ekspediciji, kotraž wjedźeše do Arktisy. Cyłkownje 1723 ( 17 ), nimale pjeć lět, běchu mužojo z płachtakom a pěši ( 18 ) puću. Zyma, hłód a bolosće postajowachu ( 19 ) wšědny dźeń. W tajkej situaciji njeskutkowaše Ochranowski misionar jenož jako tołmačer, ale tež jako dušepastyr. ( 20 ) ludźi bě při ekstremnych temperaturach swoje žiwjenje přisadźiło. Tola ekspediciji so radźi, dawno pytanu sewjerozapadnu pasažu ( 21 ) sewjerne lodowe morjo nadeńć.

Jako so Měrćink do Łužicy nawróći, so woženi. A zaso ćehnješe ( 22 ) do swěta. Tónkróć dźěše ze swojej mandźelskej na dwanaće lět na misionsku słužbu do Južneje Afriki. 1869 nawróći so doskónčnje do Serbow. W Małym Wjelkowje dožiwi hišće ( 23 ) měrne lěta na wuměnku, doniž wón 1875 ( 24 ) prawdu Božu njewoteńdźe.

?